Талдықорған қалалық сотында Алматы облысы полиция департаментінің бұрынғы басшысы Серік Күдебаевтың қылмыстық ісі қаралып жатыр. Оған ҚР Қылмыстық кодексінің 362-бабының 2-бөлігімен «Билікті немесе қызметтік өкілеттіктерді асыра пайдалану» бойынша айып тағылып отыр.
Оның қорғаушылары Сәуле Көпжанова мен Руслан Баймақов өз қорғауындағы азаматқа қатысты қылмыстық құқық бұзушылық құрамының болмауына байланысты ҚР ҚІЖК-нің 327-бабына сәйкес қылмыстық істі қысқарту туралы өтініш берді.
Олардың айтуынша, генерал Күдебаев жыл бойына 2022 жылдың қаңтарында орын алған оқиғаларға байланысты қылмыстық қудалауда болған. Бұған оның іс жүзінде келген бейбіт тұрғындарды да атқысы келмеуі себеп болған. Салдарынан келгендер түрлі талаптармен Алматы облысы полиция департаменті ғимаратын басып алған.
— Тергеу тобының өкілдері бұл фактіні тек жастардың өмірін сақтап қалу ниетінен туындағанын қарастырмай, қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану деп қате бағалады, – деді қорғаушылар сот отырысы барысында.
Адвокаттардың өтінішін Серік Күдебаев та қолдап сөйлейді.
— Полиция бөліміне келе жатқан және қалың топтың ішінде жастар басым болды, ал әйелдер мен балалар алдыңғы қатарда жүрді. Полиция департаменті ғимаратына қарулы адамдар емес, бірінші болып қыз бала кірді. Сондықтан мен қарусыз адамдарды атуға бұйрық беруден бас тарттым, – деді ол.
Ол қарамағындағыларға кетуге бұйрық бергенде заңды бұзбадым деп отыр. Оның айтуынша, бұйрық полиция департаментінің басшысы ретіндегі өкілеттігі аясында берілген.
— Әрбір өкілеттігі бар қызметкер адам өліміне жол бермеу үшін ең алдымен қолынан келгеннің барлығын жасауға міндетті, – деді Күдебаев.
2011 жылғы 6 қаңтардағы оқиғаға байланысты «Құқық қорғау қызметі туралы» заңға, атап айтқанда, 61-бапқа сәйкес, «Алматы облысы полиция департаментінің» бұрынғы басшысының өз айтары бар екен. Ол сендіргендей, атыс қаруын қолдану құқық қорғау органы қызметкерінің құқығы, бірақ міндеттеме емес.
— Сонымен қатар, жоғарыда аталған баптың екінші бөлігінің талаптарына сәйкес, қарулы шабуыл, қарулы қарсылық көрсету болмады.. Әйелдерге, мүгедектіктік айқын белгілері бар адамдарға, кәмелетке толмағандарға, олардың жасы белгілі немесе айқын болған кезде қару қолдануға тыйым салынады. Тек көліктерді, соның ішінде ұшақты кепілге алу немесе топтық шабуыл болмаса, – деді Күдебаев.
Осы себепті, генерал сендіргендей, ол көптеген құрбандардың алдын алу және зорлық-зомбылықтың өршуіне жол бермеу және биліктің беделін түсірмеу үшін «күрделі, моральдық және саяси шартты – полиция бөлімінің ғимаратын тастап кету туралы» шешім қабылдауға мәжбүр болған.
— Бұл шешім өз өмірімді сақтап қалу үшін жасалған жоқ, дегенмен тергеу органдары солай түсіндіруге тырысуда, – деді Күдебаев.
Оның адвокаты Сәуле Көпжанова да бұл сөзге қосылып отыр.
— Жақын маңдағы үйлердің тұрғындары Күдебаевтың атуға бұйрық бермегеніне разылық білдіріп, хат жазған. Әйтпесе олардың үйлері міндетті түрде бүлінетін еді. Себебі пулемет оқтары өте үлкен және оның траекториясын болжау мүмкін емес,- дейді ол.
Сондай ақ сот отырысы барысында полиция бөлімі ғимаратын атқылау болмағаны белгілі болды. Бұл туралы ӨТО ПД күзет взводының командирі Бақбергенұлы жауап берді.
