Бюджеттің игерілуі – басты талап
Кез келген аудан, қала немесе ауылдық округ болсын, республикалық, облыстық, аудандық және жергілікті бюджеттің тиімді жұмсалуы және уақытылы игерілуі – ең басты талап. Мұндайда бар күш әкімдерге түсетіні белгілі. тоқ етерін айттқанда, аталған қаражаттың талан-таражға түспей және дер кезінде игерілуі әкімдердің іскерлігіне байланысты. Мәселен әлеуметтік нысандарды салу, оны жөндеу және күтіп ұстау, құрылыстың мерзімінде аяқталуы, кепілді міндеттемелердің дер кезінде орындалуы, мекемелерді құрал-жабдықпен қамтамасыз ету барысында іс жергілікті атқарушы орган тарапынан жіті бақыланып отыруы қажет. Қандайда бір түсініспеушілік туындамауы үшін және кемшілікке жол берілмеуі, меженің уақытынан кешіктірілмеуі тұрғысында әкімдер салаларды сұңғылалықпен басқаруы керек. Өйтпеген жағдайда бөлінген қаржы игерілмей, келер жолы өңір не ауданға бөлінетін қаражат көлемі азайып кетуі ықтимал. Одан бөлек мемлекеттік түсімдердің де көлемін ұлғайту басты мәселенің бірі. Осыны жақсы түсінетін әкімдер аталған мәселелерді назардан бір сәтке де тыс қалдырмай жұмыс істейтіні белгілі.
Мәселен Ержан Жылқыбаев басқаратын Тараз қаласында ағымдағы жылдың қаңтар-тамыз айларында мемлекеттік бюджетке 47 миллиард 599,5 миллион теңге салықтық және басқа да міндетті төлемдер түсіп, жоспар 116,9 пайызға орындалыпты. Оның ішінде республикалық бюджет 14 миллиард 623,6 миллион теңге немесе 102,3 пайызға, жергілікті бюджет – 32 миллиард 975,9 милллион теңге немесе 124,8%-ға жеткен. Жергілікті түсімдердің ішінде облыстық бюджет – 14 миллиард 950 миллион теңге немесе 112,4%-ға, ал қалалық бюджет 18 миллиард 25,9 миллион теңге немесе 137,2 пайызға орындалыпты.
– 2021 жылдың 1 қыркүйегіне қалалық бюджеттің шығыс бөлігінің игерілуі 100 пайызды құрады, төлемдер жоспары 45 миллиард 660,9 миллион теңге болса, игерілуі – 45 миллиард 649,6 миллион теңге. Бюджеттің шығыс бөлігінің игерілмеу – 11,3 миллион теңгені құрады. Игерілмеген қаражаттарды сыйпаттайтын болсақ, 11,3 миллион теңгенің 2,9 миллион теңгесі үнемделген қаржы. 3,2 миллион теңге айлық-жалақыдан ұсталынған салықтық төлемдерден пайда болған қалдықтың қалыптасуымен байланысты болып отыр. 5,2 миллион теңге нақты шығынның жоспардан кем болуымен байланысты, – дейді тараз қаласы әкімі Ержан Жұматұлы.
Жалпы бұл осы жылдың 8 айының көрсеткіші. Жылдың аяқталуына 3 ай уақыт барын ескерсек, жылдың қалай аяқталатыны алдағы желтоқсан-қаңтар айларында белгілі болатыны хақ.